Kuna Yala: Olosicuidup, Guarladup, Orduptarboat, Nargana, Isla Tigre

We zijn in een andere wereld beland. We varen van eilandje
naar eilandje, sommige onbewoond, sommige bewoond. We
ontmoeten traditionele Kuna indianen en we ontmoeten wat
meer Westerse Kuna indianen met een gsm. We hebben de
juiste beslissing gemaakt: tempo maken tot voorbij de
Caraiben en twee weken uittrekken voor Cartagena en de San
Blas. Ach, zo mooi, zo authentiek, zo uniek, zo
betoverend, zo… Het grote probleem dat je ermee hebt is
dat als je achter je computer zit, je zowat wanhopig wordt
omdat je het onmogelijk allemaal kan beschrijven. De
indrukken gaan aan sneltempo over je netvlies. De
schoonheid is onbevattelijk, de intensiteit
onbeschrijfelijk. Dan maar de sjofele schets:

Olosicuidup en Guarladup (Coco Bandero East)

Het vervolg van het leven in het paradijs: de nacht. Net
voor het slapengaan en na het bijzonder leuk spelletje
"Who's the man", merken dat de wind aan het draaien is. We
liggen zo dicht tussen twee eilandjes en een rif geankerd
dat we nog een tweede anker uitgooien om te vermijden dat
we op het rif of op een eilandje geblazen worden. 's
Nachts worden we wakker van gebonk. We vrezen het ergste:
dat onze kiel tegen de grond slaat. Opstaan, rondkijken,
we liggen nog op dezelfde plaats. Het gebonk kwam van het
vlot van de kinderen dat tegen de boot klotste. Broek
aantrekken, de Moo terug in het water leggen, het vlot
wegslepen van de boot en 20 meter verder aan een anker
vastmaken (de kinderen willen er morgenvroeg wellicht
terug mee spelen), je rotschrikken van een rog die voor je
neus uit het pikkedonker water springt, met de Moo terug
naar de boot, de Moo optrekken en proberen te slapen. Lukt
natuurlijk niet want kletsnat van het zweet, er is geen
wind en het koelt 's nachts niet af. Een duik in het
donkere water nemen durf ik niet (er was teveel beweging
in het water en van de dertig soorten haaien die hier
zitten moet je van twee soorten opletten en dat is
moeilijk als je ze niet kan zien). Nog even proberen te
slapen en dan 's morgensvroeg beslissen toch te verkassen
naar Orduptarboat omdat de wind verkeerd blijft zitten. De
Moo terug te water laten, naar het vlot varen, het vlot
naar het strandje slepen, het vlot ontmantelen, touwen
terug meenemen en vertrekken. Ik ben wellicht 10 liter
uitgezweet.

Orduptarboat (Coco Bandero West)

We ankeren voor een mooi mini onbewoond eilandje in 5
meter diepte. Fantastische snorkeltrip door een prachtig
doolhof van koraal. Allemaal levend koraal. Ditmaal zien
we geen haaien, maar veel bijzonder mooie en grote vissen.
We gaan nog even aan land in het onbewoonde Orduptarboat,
wandelen er helemaal rond in 5 minuten. Terug naar de boot
waar we nog wat rondzwemmen tot we een haai zien die we
niet kunnen thuisbrengen, bijna 3 meter lang is, en meer
dan gezonde interesse in ons had. Opnieuw draait de wind
en 's avonds zijn we bijzonder blij dat we ons hekanker
hebben uitgegooid. We trekken ons weg van lagerwal en
ankeren verder in het midden van de baai, in het donker
opnieuw, op de tast. Eenmaal vast kruipen we allemaal onze
nest in. Overmorgen vieren de Kuna hun
onafhankelijkheidsfeest en dan we willen morgen in de
buurt van de festiviteiten gaan liggen.

's Morgens, terwijl we alles in gereedheid brengen om naar
een volgend eilandje te varen, horen we op de marifoon een
schip ons oproepen, maar we hoorden niet wie het was.
"Station calling A Small Nest, come in". Het is de Makai
van Kenny en Jessie. We hebben Kenny in Cartagena leren
kennen: hij is Amerikaan en Jessie is Belgisch, Antwerpen,
Merksem, Bredabaan... ! Vijftigers en ze kennen het gebied
hier bijzonder goed en geven ons geweldig goeie tips. Het
is de eerste keer dat we iemand uit België op een boot
ontmoeten en het klikt enorm. Heerlijke mensen. Een half
uurtje later motoren A Small Nest en de Elena achter de
Makai aan richting Nargana. Daar moet je gaan ankeren om
's anderendaags met de dingy naar Isla Tigre te varen.

Nargana

We bezoeken het meest Westerse Kuna-eilandje Nargana
(omdat er een telefooncel staat en een kleine bank is). We
lopen wat rond en we ontdekken dat de favoriete sport van
de Kuna basketbal is. Vreemd, voor het tweede kleinste
volk ter wereld. Als we nog iets gedronken hebben in een
restaurantje blijken de buurmeisjes helemaal verliefd
geworden te zijn op Ward. Ze giechelen en worden rood als
Ward vanuit de Moo naar hen zwaait, als we vertrekken. 's
avonds nodigen we Kenny, Jessie, Adam en Leonie uit aan
boord voor een borrel en babbel. Morgen gaan we met de
dingy's 4 mijl verder naar Isla Tigre waar het
onafhankelijkheidsfeest gevierd wordt.

Isla Tigre

Vandaag beleven we één van de mooiste dagen tot dusver.
Prachtige dingytrip naar Isla Tigre, langs mooie
eilandjes, tussen de riffen en we leggen de bootjes aan op
een stukje strand tussen de houten hutjes van de Kuna
indianen. Pfft. Onbeschrijflijk, sorry.
Een sympathieke Kunagids neemt ons op sleeptouw en we
belanden op het dorpsplein waar gedanst wordt en
toneeltjes worden opgevoerd (over hoe ze een Panamese
politieagent in een valstrik lokken: ze nodigen hem uit op
een feest waar ze hem brutaal vermoorden en in stukjes
hakken op de dansvloer). Flor heeft zijn bal meegenomen en
het duurt niet lang vooraleer de kleine Kuna indiaantjes
Flor en Ward de ziel uit hun lijf laten lopen: ze zijn
onwaarschijnlijk snel, kunnen tegen de hitte en lachen
zich te pletter. Ondertussen worden de volwassen mannen
uitgenodigd om mee naar "de bar" te gaan. Hier begint het
ritueel drinkfeest: Kuna's mogen 1 week per jaar drinken,
en dat is net nu. In de hut moeten de vrouwen aan de ene
kant zitten, de mannen aan de andere kant. Er start een
maffe ceremonie met dansen, roepen en springen. Ze roken
er vanalles op los. En dan gaan de potten "Chicha" open.
Een brouwsel waar ze al weken mee bezig geweest zijn en
vanaf nu een week mag gedronken worden. Wat erin zit is
geheim. We aanschouwen het spektakel waar de stamhoofden
het brouwsel drinken nadat een voorproever een halve
kokosnoot of zes ervan gedronken had, en nog in leven
bleek te zijn. Dansje, chicha drinken, dansje, chicha
drinken, dansje, chicha drinken... Zo gaat het eraan toe.
De mannen wisselen de vrouwen af en vice versa. Dan komt
onze gids af. Met een wasteil vol chicha. Het gaat zo: je
krijgt eerst een klein kommetje met water. Daarvan neem je
een beetje in je mond, je spoelt je mond en je spuwt dat
water weer uit, gewoon op de grond, net naast de voeten
van je buurman. Daarna mag je met je gereinigde mond
Chicha drinken. Je krijgt een halve kokosnoot met chicha
en je drinkt dat in 1 teug uit (meerdere keren slikken
mag). Die Kuna's hebben het mis, dacht ik achteraf: dat
water kan je beter wel drinken en die vreselijke chicha
uitspuwen. Soit. Ik was de eerste van de westerlingen die
zo'n drankje aangeboden kreeg. Net voor ik het dronk
probeerde ik de voorproever nog te vinden, maar die was
nergens meer te bespeuren. Het feit dat alle Kuna's er
geweldig veel plezier in hadden dat ik het nu moest
drinken, maakte het des te spannender. No way dat ik een
kick ging geven. Kokosnoot binnengekapt. Het smaakte naar
zure wijn, niet zo erg, maar het was vooral leuk om een
licht getrokken gezicht te trekken naar de andere
westerlingen waardoor ze wat meer bevestigd werden in hun
paranoia. Ik mocht de lege kokosnoot vullen met Chicha
voor de volgende. Natuurlijk deed ik die wat voller dan
degene die ik voorgeschoteld kreeg. Wat ik niet wist was
dat onze gids telkens tussenin moest drinken. Toen we de
ceremonie verlieten, lag onze Kunagids ergens smurf in een
hoekje.

We slenterden nog wat rond tussen de rieten hutjes, de
kinderen waren vrienden geworden met de twee fanatieke
Kuna voetballertjes, we gingen naar de pier waar de
kinderen in het water aan het springen waren, en Kenny,
een geweldige rock & roll gast tegen de 60 zegt tegen ons:
"ik ga die mannekes hier eens tonen hoe ze in het water
moeten duiken". Hij doet zijn t-shirt en sandalen uit,
gaat op de rand staan met zijn rug naar het water en
springt twee meter achteruit met een perfecte
achterwaartse salto. Die indiaantjes allemaal enthousiast.
Het duurde geen vijf minuten of Ward en Flor stonden daar
ook in hun onderbroek salto's en jumps te doen van de
kant, samen met hun nieuwe vriendjes.

Toen we vertrokken hebben Flor en Ward hun bal cadeau
gedaan aan hun speelkameraadjes. Schoon om te zien hoe die
twee blonde reuzen met die kleine donkere indiaantjes
speelden. "Mogen we morgen terugkomen om te spelen?" En
dan moet je neen zeggen tegen die gasten, omdat we morgen
een paar kilometer de rivier opvaren. Argh.

We hebben er tussen de hutjes nog een 'restaurant'
gevonden, en samen met Kenny en Jessie geluncht. Vis met
rijst en patatjes. Drank inbegrepen 6 dollar per persoon.
Heerlijk.

Na de dingytrip terug werden we uitgenodigd op de Makai,
de boot van Kenny & Jessie. De Makai is een pareltje. Een
tweemaster, machtig gerestaureerd tip top in orde en in
het salon staat een piano. Magistraal. Ze charteren
geregeld (huwelijksreizen ea). Aanrader!

Tussendoortje:

Toen ik voor mijn werk gedurende jaren twee keer per jaar
in Cannes vertoefde, ontdekte ik er een boot "La Clef de
Sol" (de solsleutel). Begin 1900 gebouwd door een pianist
die de wereld wilde rondzeilen. Hij kocht een kwart
Steinway, zette die in een loods en bouwde zijn boot
helemaal rond die kleine vleugelpiano. Fantastisch idee,
vond ik. De man heeft gedurende jaren de wereld rond
gezeild, heeft wellicht zijn piano meer gestemd dan erop
gespeeld, maar zoveel jaren later was die classic boot
goed bewaard en lag ze in Cannes. Elke keer toen ik in
Cannes was, zocht ik de boot op. De laatste keer dat ik in
Cannes was, lag ze plots op een andere plaats. Ze was
verkocht geweest. Ik sprak de nieuwe eigenaar. Hij
gebruikte de boot nu voor charters. En nu het gruwelijke:
om meer plaats te hebben had hij de piano eruit gebroken.
Op het moment dat ik het hoorde, keerde mijn maag en nu
nog voel ik woede opkomen als ik eraan denk. Hoe kan je
het hart van een boot eruit snijden? Hoe komt het toch
dat, na zo'n lang evolutionair proces, er mensen blijven
zijn die er volledig naast kunnen zitten.

Nargana

Terug naar Nargana, op de boot Makai. We werden
uitgenodigd door Kenny en Jessie om nog iets op hun boot
te komen drinken. Er werd piano gespeeld, mondharmonica,
accordeon, … We genoten van de onwaarschijnlijke verhalen
die ze beiden hadden meegemaakt. Hun leven is een schat
van meer dan tien langspeelfilms.

We gaan nog een paar dagen met hen samen varen. Maar nu al
voelen we de pijn van het afscheid. Meer en meer weegt
dat, dat je mensen leert kennen waar je je bijzonder goed
bij voelt. Je ontmoet soulmates. En als er geen timing op
onze reis zou staan, ben je er bijna zeker van: met die
mensen zouden we nog heel wat langer rondhangen. We hebben
geprobeerd om ze te verleiden om mee door het kanaal te
gaan. Maar dat gaat niet. Zij blijven hier rondvaren,
tussen Colombia en Panama en dat is perfect te begrijpen.
Dit is hun thuis. En die boot: man!

Nu gaan we slapen. Het is donker, er is geen lap wind, de
muggen zitten buiten maar de steekvliegjes hebben zich een
weg door ons muggengaas gevonden. Geen rozen zonder
doornen.

Morgen varen we de rivier op, de Rio Diablo, het regenwoud
in. Te verwachten: gekleurde vogels, krokodillen, apen,
muggen en die rotvliegjes. En andere verrassingen. Tijd
voor wat biologieles voor de kinderen. Hoppa!